Một chút bối cảnh
Hellu, chào mừng bạn đến với series bài viết on founding - nơi mình sẽ viết về hành trình found và vận hành tổ chức của mình: Ổ Ba Chấu.
Nếu bạn chưa biết thì Ổ Ba Chấu là tổ chức phi lợi nhuận, vận hành bởi học sinh cấp ba và sinh viên đại học với sứ mệnh giúp người học tìm/khám phá/trải nghiệm các chủ đề/lĩnh vực học mới.
Mình đang cố gắng sắp xếp các series bài viết theo một cách gọn hơn, để biết rõ các niche viết của mình 🤣. Ngoài on founding viết về hành trình làm việc ra thì cũng sẽ có:
on learning: những tìm kiếm, chủ đề học mà mình quan tâm
on note-taking: về viết/ghi chú, cho các con dân mê Obsidian của mình 🥷
net loot: những tìm kiếm trên mạng/ý tưởng mà mình nghĩ bạn có thể sẽ muốn xem
on life: các bài học (sến súa) về cuộc sống
Okei, cập nhật về dự định blogging của mình cho năm mới đến đây là đủ, giờ vào việc thôi ^^.
i, Dừng để sau này vẫn đi tiếp được
Vào tháng 7 năm 2024, chúng mình có tổ chức được một Workshop và đối với toàn tổ chức phải gọi là thành công mỹ mãn.
Chúng mình đạt hết KPI, sự kiện gặp ít vấn đề, đủ tiền để trao tặng cho quỹ trẻ em và vẫn còn dư để làm ngân sách cho các hoạt động sau này.
Trong nguyên team thì chắc chỉ có đúng một người đã rành kinh nghiệm về host các sự kiện, và người đó không phải mình. Từng nhất cử nhất động mình làm, mình đã phải luôn cẩn thận tự hỏi liệu mình có đang làm đúng hay không. Nên đối với mình, thành quả như trên đã đủ vui để mọi người không ngừng nói về chúng trong 2 tháng sau đó.
Tuy nhiên, những gì sau đó mới thực sự “tệ.”
Khi bắt đầu bước vào năm học trở lại, chúng mình gặp khó khăn trong việc quyết định phải làm gì tiếp, cũng như giữ tổ chức vận hành. Bản thân mình muốn Ổ Ba Chấu được vận hành dài và lâu, nên thà rã luôn tổ chức chứ không đợi tới hè mới hoạt động tiếp.
Chúng mình lên kế hoạch tổ chức các sự kiện hay talkshow Online, tuyển thêm thành viên nhưng vẫn cảm thấy có gì đó không đúng.
Chúng mình không tìm lại được cảm giác như xưa, cũng như không thực sự hứng thú với những kế hoạch chúng mình đã đề ra.
Vì thế, trong một buổi tối thứ năm khi mình gọi cho anh Đăng (Vice-president của Ổ), nói ra hết các khó khăn và khúc mắt xong, chúng mình quyết định tạm dừng hết các kế hoạch và hoạt động của Ổ Ba Chấu.
Bỏ hết kế hoạch talkshow, dọn đi các material đã chuẩn bị. Chúng mình quyết định đi tìm lại cảm giác gắn kết và đam mê làm việc đó, hay ít nhất là tạo ra được một cái mới. Và chúng mình làm nó thông qua một challenge dài để kết nối mọi người lại với nhau, với một cái tên rất… trẩu: Ổ Ba Chấu Đại Chiến 🤺
Cụ thể, đây là một challenge kéo dài 2 tháng để các thành viên được chia thành 5 nhóm cùng thi đua với nhau, mỗi nhóm sẽ lên kế hoạch lập một dự án nhưng mục tiêu vẫn gắn liền với sứ mệnh chính của tổ chức.
Mình tạm dừng những khát vọng đã mong đợi ở Ổ từ thành công cũ để… quay lại với giá trị mà chúng mình vẫn luôn lưu giữ.
Chúng mình không mưu cầu danh tiếng, ảnh hưởng (chưa phải bây giờ), hay tiền tài trợ (có để đăng ký Zoom premium thì tốt). Thứ chúng mình mưu cầu là làm sao để mang lại giá trị và trải nghiệm tốt cho người hưởng và cả người làm - làm sao để bản thân chúng mình vui vì làm, làm vì vui.
Một khi đã nhận ra kế hoạch hiện tại không đi đúng với những gì đang mưu cầu, chúng mình không ngần ngại gì mà drop hết tất cả để quay lại đi cho đúng hướng.
Mình không chắc chắn rằng quyết định của mình lúc ấy có đúng không, nhưng mình vẫn chọn làm vì nếu cứ cứng đầu tiếp tục thì có thể Ổ Ba Chấu sẽ vẫn có sự kiện, vẫn ngầu trong mắt mọi người – nhưng sẽ không ai trong team cảm giác hạnh phúc.
Và bây giờ khi bắt đầu hoạt động lại, mình đang thầm nghĩ mình không hối hận vì những gì đã làm.
Chúng mình tạm dừng để tìm lí do đi tiếp. Chúng mình tạm dừng để tìm cách đi đúng và xa hơn, vì lúc ấy ai cũng mỏi hết rồi.
ii, Dừng rồi thì làm gì tiếp?
Khi đã bắt đầu phân chia xong các nhóm và biết challenge đang có tiến triển tốt, mình dành thời gian đi xây dựng lại cảm giác đó – Làm vì vui, vui vì làm.
Mình đi xem và ngâm lại hết tất cả những gì mình đã làm, reach out và kết nối thêm với nhiều người, và thậm chí kiếm được cho mình là một Mentor - người đang cùng mình lập kế hoạch training kỹ năng chuyên môn cho tổ chức 😎.
Trong suốt hành trình này, có hai thứ nổi bật nhất mà cứ lặp đi lặp lại, cũng như là chìa khóa để mình đi tìm lại sự gắn kết và tâm huyết của team: Văn hóa (Culture) và lấy người dùng làm trung tâm (User-centric).
về Văn hóa – mấu chốt tìm cảm xúc “vui”
Để một cộng đồng có thể được gắn kết lâu dài thì cần phải có mục tiêu chung (shared goals) và tính đặc biệt (exclusivity).
Nếu không có mục tiêu chung thì sẽ không ai sẵn sàng chia sẻ một phần cuộc sống của họ cho những người còn lại. Nếu người ở trong cộng đồng không cảm nhận được sự đặc biệt của cộng đồng thì khi rời họ sẽ không có cái gì để luyến tiếc.
Mặc dù chúng mình có được mục tiêu chung rất rõ, nhưng chúng mình mất đi (hoặc không có) tính đặc biệt. Chúng mình không nêu rõ được một người ở trong Ổ Ba Chấu sẽ khác gì với một người ở chỗ X, Y, Z.
Sỡ dĩ mùa hè mọi người lại thân và vui đến thế là vì chúng mình được làm việc Offline cùng nhau lần đầu, không ai có gì đặc biệt khác để làm nên dốc hết thời gian cho nhau. Mục tiêu chung của chúng mình lúc ấy lớn đến nổi còn không có giây phút nghĩ đến việc rời xa nhau.
Nhưng khi quay lại làm Online và bắt đầu đi học lại, thứ để giữ chúng mình chính là sự đặc biệt. Có gì ở Ổ Ba Chấu mà sẽ khiến cho mọi người luyến lưu không nỡ rời xa?
Để xây dựng sự đặc biệt đó, mình tập trung nhiều hơn về việc cải thiện văn hóa của tổ chức: Tạo ra những giá trị chung (what, why) và cho mọi người không gian để thực hiện chúng (how).
Điểm đặc biệt nhất mình nhận ra là dẫu cộng đồng nào cũng tự quyết định được giá trị chung của mình, nhưng ít ai tạo ra được không gian đủ tốt để mọi người thực hiện được chúng.
Để mọi người thực hiện và ứng dụng được những giá trị đó, chúng mình cần đảm bảo
Giá trị đó có hữu hình (tangible) không? Giả sử như giá trị là luôn công nhận bản thân và người khác, thì thành viên sẽ thực hiện giá trị đó trong cộng đồng như nào, ra sao
Giá trị đó có dễ thực hiện không? Đâu là nơi để mọi người thực hiện chúng, tại sao mọi người phải thực hiện, và những khó khăn họ sẽ gặp là gì?
Với vị trí của người xây dựng, mình phải đảm bảo rằng mình đã gây dựng đủ không gian và động lực để giá trị được thực hiện. Còn việc duy trì và phát triển, đó là công việc không phải của riêng mình nữa mà là cả cộng đồng.
Dẫu đây chỉ là một trong nhiều thứ mình đã học/làm trong khoảng thời gian tạm dừng hoạt động của Ổ, mình muốn kết thúc bài viết ở điểm ngọt như thế này để tuần sau còn có mồi để viết tiếp :)))))).
Đối với mình, dù hơi chạnh lòng khi thấy bài viết cuối cùng mà tổ chức đăng là 2 tháng trước, và hoạt động chính thức cuối cùng là 5 tháng trước, mình vẫn luôn tin rằng những gì mình đang làm là đúng.
Mình muốn được lựa một đôi giày thật bền, thật phù hợp cho lần này để trong tương lai 5 tháng tới, mình sẽ không phải dừng lại vì chân đau hay giày hư nữa – chỉ có đi thật vui thôi 🤣
Mọi người có suy nghĩ gì, làm ơnnnn hãy cho mình nghe suy nghĩ ở dưới nhé.
I am glad i was there when it happens!!!! Thạt sự rất respect những gì mng đã trải qua và nghĩ về ạ 😭
Mình cũng từng đóng vai trò xây dựng một clb như bạn, nhưng trước đây không biết những vấn đề như bạn nói: mục tiêu chung, đem lại giá trị... mà lại để mọi thành viên thả trôi mà không biết làm gì.